Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından hazırlanan 6. Değerlendirme Raporu’nun (AR6) “İklim Değişikliği 2022: Etkileri, Uyum ve Kırılganlıklar” başlığını taşıyan son kısmı III. Çalışma Grubu’nun katkılarıyla Nisan ayında tamamlandı.
Raporun “İklim Değişikliği 2021: Fizik Biliminin Temeli” başlıklı kısmı geçtiğimiz Ağustos ayında I. Çalışma Grubu katkılarıyla, “İklim Değişikliği 2022: Etkiler, Uyum ve Güvenlik Açığı” başlıklı kısmı Şubat ayında II. Çalışma Grubu katkılarıyla yayınlanmıştı. Üçüncü kısım ise iklim değişikliklerinin azaltılmasında kaydedilen ilerlemeyi ve mevcut durum üzerinden olası gelecek senaryolarını değerlendiriyor. Yılın üçüncü çeyreğinde sentez formuna ulaştırılacak olan rapor, iklim konusunda doğru kararlarla sağlam adımların atılması adına tüm sektör ve bölgelere en yeni bilimsel bulguları sunmayı hedefliyor.
IPCC 6. Değerlendirme Raporu’nun Kapsamı
“İklim Değişikliği 2022: Etkileri, Uyum ve Kırılganlıklar” başlıklı rapor 67 ülkeden 270 bilim insanının katkılarıyla hazırlandı. Rapor, iklim değişikliğinin etkilerinin her geçen gün dünya üzerindeki tüm canlılar için daha kötü bir hal aldığını, iklim değişikliği kaynaklı tahribatın dünyanın tüm bölgelerine yayıldığını vurguluyor. Raporda, sera etkisine yol açan gaz salınımlarının acil olarak azaltılması, iklim değişikliğinin etkilerine karşı uyum önlemlerinin alınması ve en kırılgan grupların korunması çağrısı yapılıyor. Önceki raporlardan farklı olarak, 6. Rapor, daha ciddi bir tablo çiziyor.
Rapordan Öne Çıkanlar
- Değerlendirme Raporu bulgularına göre, önümüzdeki 10 yılda emisyonlar azaltılmadığı takdirde Paris Iklim Anlaşması hedefleri erişilemez hale gelecek. Mevcut politikalar ile ilerlendiğinde 2100 yılına kadar ortalama 3°C civarında bir sıcaklık artışı öngörülüyor.
- Ülkelerin Paris Anlaşması kapsamında 2030 yılı için belirlediği Niyet Edilen Ulusal Katkı Beyanlarını olması gerektiği gibi yerine getirirlerse küresel ısınma üzerinde belirgin bir etki yaratabilirler.
- Küresel ortalama sıcaklıkların sabit tutulmasında emisyon azaltımı tek başına yeterli olmayacaktır. Bunun yerine net sıfırın hedeflenmesi gerekiyor. Isınmayı 1,5 °C ile sınırlayan senaryolarda net sıfıra 2050’lerin başında ulaşılırken, 2°C’nin altı senaryolarında 2070’lerin başında ulaşılabilir.
- Küresel ısınmayı 2°C ile sınırlı tutan senaryolar, emisyonların dengelenmesinde ve küresel sıcaklıkların düşürülmesinde emisyon azaltım teknolojilerinin aktif kullanımı elzemdir.
- Sera gazı giderimi (CDR), hem ulusal hem küresel düzeyde net sıfıra ulaşmanın gerekli bir unsuru. Özellikle, tarım, sanayi ve ulaşım gibi sektörlerden kaynaklanan emisyonların dengelenmesinde sera gazı giderimi teknolojileri önemli rol oynamaktadır.
- Sera gazı giderimi, emisyonların azaltılmasının bir alternatifi değildir. Emisyonların azaltılmasında, alternatif enerji kullanımı, enerji verimliliği ve enerji tasarrufu alanlarında kapsamlı geçişler gereklidir. Bunlar arasında, fosil yakıt kullanımının minimuma indirilmesi, sürdürülebilir biyoyakıtların kullanımı, elektrifikasyon, düşük emisyonlu yenilenebilir enerji kaynaklarının artırılması, alternatif enerji taşıyıcıların kullanılması bulunmaktadır.
- İklim değişikliğinin etkilerinin hafifletilmesinde ve bunlara uyum sağlanmasında “hızlandırılmış ve adil iklim eylemi” kritik rol oynuyor. İklim değişikliği eylemleri birtakım ödünler vermeyi gerektirebilir. Burada, oluşturulacak politikalar yoluyla dengeleme sağlanabilir.
IPCC Raporlama Çalışmaları
IPCC raporlama çalışmaları 5-7 yıllık döngüler halinde yürütülüyor. Raporlar, en genel ifade ile iklim değişikliğine yönelik bir durum değerlendirmesi niteliği taşıyor. İlk kez 1990 yılında yayınlanmaya başlayan raporlar iklim değişikliğinin bilimsel temellerine ve iklim değişikliğine yol açan faktörlere dair kapsamlı bir çerçeve sunuyor.
IPCC raporlama çalışmalarına dünyanın her yerinden binlerce kişi katkıda bulunuyor. Değerlendirme raporlarının hazırlanması sürecinde, farklı bilimsel alanlardan uzmanlar binlerce bilimsel yayını analiz ediyor. Bu sayede, iklim değişikliğinin itici güçleri, etkileri ve gelecekteki riskler hakkındaki mevcut bulguların kapsamlı bir özetinin çıkarılması ve olası senaryoların değerlendirilmesi hedefleniyor. Gelecek senaryolarının oluşturulmasında enerji teknolojileri, tercih edilen enerji türleri, sera gazı emisyonlarına yol açan toplumsal eğilimler gibi pek çok farklı parametreden faydalanılıyor.
IPCC Hakkında
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), BM’ye bağlı iki kuruluş olan Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından iklim değişikliğiyle mücadelede ve uyum süreçlerinde karar vericilere bilimsel bulgular ışığında yol göstermek amacıyla kurulan bir örgüttür. IPCC tarafından hazırlanan raporlar her düzeydeki hükümetlere hükümetlerine iklim politikaları için klavuzluk etmekte ve uluslararası iklim değişikliği müzakereleri için önemli girdiler sağlıyor. Kurulduğu günden bu yana panelin çalışmaları, Türkiye’nin de içinde bulunduğu “IPCC üyesi ülkeler” tarafından belirlenmiş bağımsız süreçlere göre yönetiliyor. IPCC’nin halihazırda 195 üyesi bulunuyor.
Kaynak: Birleşmiş Milletler Türkiye
Daha fazla haber için bu linki tıklayınız.
